"I blame America’s pork-barrel system of politics which puts what passes for democracy up for sale to the highest bidders"
British journalist Alan Hart, in a recent interview with Kourosh Ziabari
Na de Midterm verkiezingen weten wij dat president Obama moeilijke jaren tegemoet gaat. De uitslag duidt op boosheid, angst en ontgoocheling van ongekende omvang. De regerende Democraten krijgen de rekening gepresenteerd. Uit opinieonderzoek [1] blijkt dat meer dan de helft van de “gewone Amerikanen” wel wat zien in de Tea Party, een gegeven dat de omvang van de onvrede bij de Amerikaanse kiezer goed illustreert. Deze grieven zijn gerechtvaardigd [2]. Meer dan 30 jaar stagneert het inkomen van de meerderheid van de bevolking, of gaat erop achteruit. Tegelijk zijn zaken als arbeidsduur, veiligheid op de werkplek en persoonlijke schuld er op achteruit gegaan. De rijkdom nam toe, maar berust bij steeds minder mensen. De ongelijkheid in Amerika is tot ongekende omvang gestegen, een ontwikkeling die voortvloeit uit de monetarisering van de economie sinds 1970, de uitholling van de binnenlandse productie en de neoliberale [3] deregulariseringsmanie van Wall Street. Mensen kunnen het moeilijk verkroppen te moeten aanzien hoe de financiële instellingen die verantwoordelijk waren voor de crisis en met publiek geld werden gered, zich wentelen in recordwinsten en gigantische bonussen uitkeren. En dat bij een werkloosheid op het niveau van de dertiger jaren.
Deze mensen willen antwoorden. Waarbij men lijkt te luisteren naar sprookjes, die bij nader inzien toch een kern van waarheid lijken te hebben. Maar lachen met de Tea Party is een serieuze misvatting. Men stelt zich beter vragen naar de aantrekkingskracht van deze volksbeweging. Waarom komen deze mensen op de been voor extreemrechts en niet voor het constructief-activisme dat tijdens de crisis van de dertiger jaren opkwam? Mensen die zich tot de Tea Party voelen aangetrokken krijgen te horen dat elke instelling - overheid, bedrijfsleven en zelfstandigen - "verrot" is en niets meer werkt. In deze tijd van hoge werkloosheid en gedwongen huizenverkopen mogen de Democraten niet klagen over de politiek die tot deze ramp leidde. Sinds Reagan mogen de Republikeinse presidenten dan misschien de grootste schuldigen zijn, maar het rampzalige beleid begon onder Carter en schakelde nog in een hogere versnelling onder Clinton. Bij de presidentsverkiezingen waren de financiële instellingen Obama’s belangrijkste electoraal "cliënteel", een groep actoren die de laatste tientallen jaren een opmerkelijke greep op de economie heeft verkregen.
“Men ziet steeds meer in dat ons financiële systeem op weg is naar de dag des oordeels”, schreef de Financial Times [4]. Als het fout gaat vertrouwt men op de overheid. De boodschap is: “Om forse bonussen te verdienen mag je gerust mega-risico’s nemen, de rekening gaat via overheidswaarborgen toch naar de belastingbetaler”, waarmee de financiële instellingen dus mochten opkrabbelen om opnieuw te gokken, tot de volgende crisis. De beeldspraak van de dag des oordeels geldt ook buiten de financiële wereld. Het American Petroleum Institute, gesteund door de Kamer van Koophandel en andere zakelijke lobbies doet al jaren pogingen om het publiek ervan te overtuigen dat het zijn bekommernis over de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde kan laten varen. Recent zijn die pogingen nog opgevoerd, en, zoals uit opinieonderzoek blijkt, met veel succes: de Republikeinse kandidaten bij de Midterm verkiezingen verwerpen opwarming van de aarde bijna allemaal. De mensen achter de propaganda weten heel goed dat opwarming van de aarde echt is en onze vooruitzichten somber. Maar het lot van het mensdom is iets buitenaards dat men beter negeert, zodat het marktsysteem kan zegevieren. In het worst-case scenario is er toch geen redden aan. Een hallucinant gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel.
Nu de Democraten de controle over het House of Representatives [5] hebben verloren wordt het politiek zaken doen er alleen maar moeilijker op. De kredietcrisis in Amerika had met veel grotere middelen moeten worden aangepakt, en tegelijk een krachtige aanzet gegeven voor regulering van de financiële wereld. Toen de Democraten in beide kamers van het Congres nog een meerderheid hadden kregen ze dat er al niet door, en nu gaat dat helemaal niet meer. En de Republikeinen zullen er alles aan doen om de hervormingen van Obama, waaronder die in de gezondheidszorg, ongedaan te maken. Robert Reich, labour secretary onder president Clinton, meent [6] dat in zo’n situatie elk compromis aan rechts de Republikeinen in de kaart speelt. Volgens Reich kunnen de Democraten beter het voorbeeld van Franklin Roosevelt in de dertiger jaren volgen: plaats het politiek debat in een nieuw kader en ga de strijd om financiële middelen aan met het machtige bedrijfsleven en Wall Street.
Welke invloed de Tea Party zal uitoefenen op het buitenlands beleid en het militaire optreden van de VS is nog onduidelijk, de standpunten van hun Congresleden lopen sterk uiteen. Maar het is precies daar waar Obama steun kan zoeken voor ingrijpende bezuinigingen. Want over één ding zijn de Tea Party leden het wél eens: "We zijn tegen een grote [federale] overheid”, roepen ze in koor. "En 40% van het [federale] budget gaat naar defensie. Dat kan ook met heel wat minder."
Defensie weegt niet alleen zwaar door op de totale federale begroting, het defensiebudget is de afgelopen tien jaar ook nog eens met 67% gestegen. Het is niet onderhevig aan accountantscontrole en is wars van de door de Tea Party zo gekoesterde vrije markt principes. Het gaat zelfs zover dat Eric Cantor [7] - na John Boehner de hoogste Republikeinse afgevaardigde in het House en genoemd als mogelijk presidentskandidaat - recent voorstelde de steun aan Israel in de defensiebegroting op te nemen omdat die daar "veilig" is [8]. Senator-elect en prominent Tea Partier Rand Paul maakte in zijn verkiezingscampagne duidelijk dat snijden in de sociale zekerheid niet zal volstaan om de VS er weer bovenop te helpen [9]. In zijn onderstaande campagne-video [10] zegt hij: “Als je naar de koele cijfers kijkt zie je dat je uit de begroting voor sociale zekerheid te weinig kan wegsnijden om het federale budget in evenwicht te krijgen."
Uit de commentaren op de video die op de YouTube site te vinden zijn zou men kunnen opmaken dat Rand Paul enige steun heeft onder anti-oorlog conservatieven. Commentaren die erop duiden dat deze senator niet valt voor de neoconservatieve agenda en zal proberen om een “onnodige oorlog tegen Iran tegen te houden”. En uit een recent interview met Christiane Amanpour op de Amerikaanse TV zender ABC News [11] herhaalde Paul zijn standpunt dat de militaire uitgaven omlaag moeten en een deel van de Amerikaanse troepen gerepatrieerd. Republikeinse haviken zijn daar niet gelukkig mee. De overwinning van Paul is “slecht nieuws voor Republikeinen die geloven in een sterk en actief buitenlands beleid”, zo klinkt het. Paul’s ideeën stroken dus niet goed met die van de Republikeinen, en komen zelfs niet overeen met die van een groot deel van de Tea Party aanhang. Eén ding is zeker: het Amerikaanse Congres gaat roerige tijden tegemoet.
[1] Rasmussen Reports: “Most GOP Voters Critical of Republicans in Congress, Like Tea Party”
[2] Noam Chomsky: “Outrage, Misguided”
[3] Wikipedia: "Neoliberalisme"
[4] Peter Boone en Simon Johnson: “A bank levy will not stop the doomsday cycle"
[5] Wikipedia: “United States House of Representatives”
[6] Seumas Milne: “Obama needs a Tea Party of his own to deliver change”
[7] Wikipedia: “Eric Cantor”
[8] Lorelei Kelly: “Tea Party Defense Guidelines”
[9] John Feffer: “Tea Party at the Pentagon?”
[10] YouTube: “Rand Paul National Defense/Foreign Policy”
[11] Interview With Senator-elect Rand Paul: "Tea Party favorite Rand Paul speaks with Christiane Amanpour on This Week."
Posts
