maandag 26 september 2011

Kan grootmacht Amerika de wereld uit de economische onrust leiden?

    
Verpakt in scherp verwoorde kritiek op de Amerikaanse overheid [1] verlaagde Standard & Poor’s (S&P) op 5 augustus 2011 de kredietwaardigheid van de VS. De boodschap leidde tot een storm van kritiek op S&P en op de kredietbeoordelaars in het algemeen. De politiek ziet in hun optreden een overdreven poging tot revanche op de missers uit het verleden.

Is die kritiek terecht? Economen vinden alvast van niet. [2] Die wijzen erop dat het beoordelen van complexe financiële constructies heel wat lastiger is dan het beoordelen van de kredietwaardigheid van ondernemingen en overheden. Tegen de achtergrond van het gebrekkige Amerikaanse politieke systeem van vandaag schat S&P de kansen op een oplossing van het schuldenprobleem laag in. Intussen wijzen Europa en de VS elkaar met de vinger. VS-minister van Financiën Timothy Geithner meent dat de Europese leiders knopen moeten doorhakken, [3] maar maakte op de recente Europese top in Polen weinig indruk. [4] En op het VN podium zei voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy [5] vervolgens dat ook andere grote economieën hun huis in orde moeten brengen.

Met mag zich ernstige vragen stellen bij het vermogen van het politieke establishment in Amerika om de wereld uit de economische onrust te leiden. Zoals Gore Vidal in 1977 al zei, het Amerikaanse politieke landschap wordt bepaald door twee rechtse partijen. [6] En die partijen gunnen elkaar het licht niet in de ogen. De situatie is volkomen geblokkeerd. De Amerikaanse historicus Mike Lofgren, die na een carrière van bijna 30 jaar als stafmedewerker en financieel expert voor de Republikeinse partij zijn buik vol had en ontslag nam, deed daar recent een boekje over open. In een geruchtmakend artikel op Truthout [7] klaagt hij de tactiek en doelstellingen van zijn eigen partij aan. Het goed geschreven maar tamelijk omvangrijke artikel van Lofgren schetst een scherp en ontluisterend beeld van de huidige Amerikaanse politieke verhoudingen, waarin elke ontwikkeling in de goede richting wordt gedwarsboomd.

In de onderstaande video onderwerpt Chris Matthews (vanaf 00:24) de auteur op de Amerikaanse nieuwszender MSM-NBC aan een kruisverhoor.


Een aantal kruidige uitspraken:
  • de recente polemiek rond de verhoging van het kredietplafond was niet het enige voorbeeld van politiek terrorisme
  • bij een gijzeling heeft de roekeloze en immorele dader in de onderhandeling de overhand over de voorzichtige, verantwoordelijke tegenpartij die zich zorgen maakt over de overleving van de gegijzelde, daar waar de eerste daar geen boodschap aan heeft
  • de Republikeinen stellen zich steeds minder op als traditionele volksvertegenwoordigers; de partij verwordt tot een apocalyptische cultus die zich kan meten met de uiterst ideologische autoritaire partijen in het Europa van de 20e eeuw
 En wat staat er werkelijk op het Republikeinse menu?
  • de partij komt enkel op voor zijn rijke sponsors
  • de Republikeinen bidden aan het altaar van Mars, de Romeinse god van de oorlog
  • godsdienst uit de oude doos, spelen op fundamentalisme
De Republikeinse partij bekommert zich niet over Amerika. Voor haar mag de gegijzelde sterven. Zij bekreunt zich niet om de Amerikaanse werknemer. Zij trekt zich niets aan van de economie. Dat zegt niet een “linkse gek”, maar een ervaren, serieuze, rationele stafmedewerker van het Congres met zowat 30 jaar ervaring, die zegt hoe de zaken er werkelijk voor staan. Het beeld dat hij schetst is niet fraai. Verre van.

Gegeven het belang van de boodschap van Mike Lofgren vatten wij die in een apart artikel dat binnenkort verschijnt samen.

perspectief: “De teloorgang van de Amerikaanse parlementaire democratie