Hoe Europa in het Iran-dossier zijn ruggengraat kan tonen

Velayat 94 Military exercise February 2016 in the Strait of Hormuz and northern Indian Ocean.

Photo: Erfan Kouchari, Tasnim News Agency (Wikimedia Commons)

 

In het artikel ‘Wordt Europa een geopolitieke wereldspeler, of blijft het aan de leiband van de VS lopen?’ van 20 mei 2019 stelden we dat de EU haast moet maken met zich te onttrekken aan het Amerikaanse juk wil het op het wereldtoneel de boot niet missen. En in ‘Waarom Europa zich uit de NAVO moet terugtrekken’ was de boodschap: het wordt tijd dat Europa zich uit de NAVO terugtrekt en een eigen veiligheidsorganisatie sticht waarin ook plaats is voor Rusland. Beide artikelen verschenen ook op ‘De Wereld Morgen’, zie hier en hier.

Aansluitend legden we enkele academici de vraag voor: “Hoe beoordeelt u de draagwijdte van de paragrafen in het Verdrag van Lissabon over de relatie van de Unie met de NAVO, o.a. in art. 42? Heeft de Unie zich daarmee niet vastgeklonken aan Uncle Sam? Is een zelfstandig, centraal aangestuurd Europees leger dan niet een onmogelijkheid? Voor de Britse historicus John Laughland is de Europese integratie een door de VS gesteund project tegen de Koude Oorlog, ideologisch en institutioneel onlosmakelijk verbonden met de NAVO. In een opiniestuk zegt Laughland dat Europa in feite niets kan inbrengen tegen de Amerikaanse sancties tegen Iran.”

Heeft de EU zich vastgeklonken aan de VS?

Jonathan Holslag (VUB) vreest dat Laughland het grotendeels bij het rechte eind heeft, en vreest nog meer dat Europa niet meer cohesie zal vertonen. Het grootste euvel is dat Europa niet meer zelfstandig kan nadenken over haar belangen, aldus Holslag. Voor Hendrik Vos (UG) moet men het belang van art. 42 niet overschatten. Als de politieke wil er is om een onafhankelijke koers te varen, dan gebeurt dat. Momenteel is de EU daarover echter verdeeld. Maar PESCO [dat als doel heeft een gezamenlijk defensievermogen te ontwikkelen en deze beschikbaar te stellen voor militaire operaties van de EU] is voor Vos wel een signaal dat er beweging komt in de richting van meer onafhankelijkheid.

Tom Sauer (UvA) is niet blij met de verwijzing naar de NAVO in het Verdrag van Lissabon. De draagwijdte daarvan is echter beperkt: EU-acties moeten enkel sporen met de NAVO-verplichtingen. Wel lopen vandaag de Amerikaanse en Europese belangen steeds verder uit elkaar. De toekomst van de NAVO is daardoor allesbehalve verzekerd. Europese defensie-integratie zal zich verderzetten. Op termijn kan de NAVO voor Europa overbodig worden, als de VS er tevoren al niet is uitgestapt. Voor Sauer heeft Laughland wel een punt: het Europese mechanisme om de Amerikaanse sancties tegen Iran te omzeilen zal niet helpen. Dat toont nogmaals de zwakte van Europa op het wereldtoneel, en de noodzaak voor Europa om zich te distantiëren van dit Amerikaanse beleid.

Eerder bespraken we dit issue met David Criekemans (UvA), die meent dat de NAVO-verwijzing in art. 42 niet meer is dan een toegevoegd regeltje. De EU-veiligheidsgarantie is veel sterker dan die van de NAVO. Voor Criekemans, zelfverklaard koele minnaar van de NAVO, is daarmee de alliantie eigenlijk overbodig, maar een uitstap zal niet voor morgen zijn. Het ontbreekt aan een Europese strategische cultuur en aan militair-logistieke zaken. Bovendien wil niet elke lidstaat mee.

Geostrategisch blijft de EU gebonden aan de NAVO en daarmee aan Washington

Op grond van deze verklaringen van de academici kunnen we concluderen dat de NAVO-verwijzing in art. 42 misschien niet cruciaal is maar toch zal kunnen worden ingeroepen. Geostrategisch blijft de EU gebonden aan de NAVO en daarmee aan Washington dat in het bondgenootschap de zaken initieert en het laatste woord heeft. De verdeeldheid tussen de lidstaten en de vrees om Washington op de tenen te trappen kan hooguit leiden tot een versterkte samenwerking tussen de Europese legers, maar niet tot een zelfstandig, centraal aangestuurd Europees leger.

In een opgemerkt opiniestuk komt Harvard-politicoloog Stephen Walt tot dezelfde conclusies. Walt is niet optimistisch over de toekomst van de EU. Het VK vertrekt en de VS is openlijk vijandig. Herhaalde pogingen om in internationale vraagstukken een ​​ Europese stem te laten horen, of te komen tot een gemeenschappelijke Europese defensiemacht, hebben gefaald. Neem nu “het gebrek aan ruggengraat in de Europese reactie op de Amerikaanse dreiging om secundaire sancties op te leggen op handel met Iran”, aldus Walt, die ook wijst op interne Europese problemen als de anti-EU populisten en de onmacht van Brussel om eigenzinnige nationalisten als Viktor Orban van Hongarije of de Poolse regeringspartij ‘Recht en Rechtvaardigheid’ tot de orde te roepen.

Waar Stephen Walt geen blad voor de mond neemt schetst David Criekemans een ingetogener beeld. Dat beeld vergt toch wel enkele kanttekeningen. Anders dan “een grote olieproducent” is de VS vandaag energiezelfvoorzienend en heeft dus eigenlijk niets meer te zoeken in het Midden-Oosten. Iran kon tot regionale grootmacht uitgroeien door de Amerikaanse oorlogen in Irak en Afghanistan. Het Iraanse rakettenprogramma is puur defensief. Iran wordt omsingeld door Amerikaanse bases en tot de tanden bewapende buurlanden. Het land defensieve wapens ontzeggen is dus misdadig. En of Iran nu hervormingsgezind of ultraconservatief wordt bestuurd, feit is dat het land geen enkele (militaire) bedreiging vormt voor de VS, noch voor zijn buurlanden.

De Amerikaanse blokkade van Iran is een oorlogsdaad

De Amerikaanse blokkade van Iran is in het internationaal recht een oorlogsdaad. Iran legt zich daar niet bij neer. Het heeft geen boodschap aan Europees handengewring. Volgens de Britse professor Paul Rogers moet de beschadiging van olietankers druk zetten op de Iraanse klanten om hun olie-importen te hervatten. Tel daarbij de paramilitaire aanvallen op Amerikaanse trainingskampen in Irak, de Iraanse dreiging dat het zal reageren op de Amerikaanse uitstap uit de nucleaire deal, en je krijgt een beeld van een land dat niet berust maar aankondigt hoe een asymmetrische oorlog er kan uitzien, aldus Rogers.

Iran onderhandelt niet over de Amerikaanse belegering, maar zal die breken, onder het motto: “Als Iran geen olie door de Perzische Golf kan uitvoeren, zal geen enkel land dat kunnen”. Het kan een serie incidenten in de Golf laten gebeuren die het gemakkelijk kan ontkennen maar aanleiding zullen zijn voor internationale verzekeraars elke dekking van olietransport in het gebied op te schorten. Iran kan eenvoudig enkele olietankers tot zinken brengen om de Straat van Hormuz af te sluiten. Volgens Goldman Sachs kan dat de olieprijs opdrijven naar $1000 per vat, desastreus voor de wereldeconomie.

Slaapwandelen we naar een soennitisch-sjiitische confrontatie?

Criekemans vreest dat we naar een soennitisch-sjiitische confrontatie slaapwandelen en dat de internationale gemeenschap daar niets aan kan veranderen. Maar sektarisme is niet de belangrijkste oorzaak van de problemen in het Midden-Oosten. Volgens de Amerikaanse professor Juan Cole is het de geopolitieke context die conflicten een sektarisch tintje geeft, niet andersom.

Slaapwandelen naar een oorlog VS-Iran is wél te bestrijden: na China moeten Iran’s belangrijkste klanten India, Turkije, Japan en EU-lidstaten Italië, Spanje, Frankrijk en Griekenland ruggengraat tonen, de Amerikaanse dreiging negeren, hun olie-importen uit Iran hervatten en de VS laten zien hoe het zonder gezichtverlies kan loskomen uit de hoek waarin het zichzelf heeft gemanoeuvreerd. De VS zal het wel uit zijn hoofd laten al deze afnemers sancties op te leggen. Het alternatief is de gevolgen ondergaan van een uit de hand lopend militair conflict dat niet enkel het Midden-Oosten in vuur en vlam zet, maar China en Rusland in de strijd kan betrekken en daarmee mondiale proporties krijgen.

Ruggengraat loont.

Naar een kernwapenvrije wereld, of Armageddon?

“De Amerikanen willen hun eigen overtredingen niet toegeven. Dan treden ook wij uit het verdrag. Maar we blijven vragende partij voor een akkoord over tactische kernwapens. Dat is in het belang van onze veiligheid, en van de veiligheid van Europa. Wij willen het debat aangaan, maar dan moet de VS daartoe maar het initiatief nemen”. Dat zei de Russische onderminister van buitenlandse zaken Sergei Ryabkov in een reactie op het nieuws dat de VS zich terugtrekt uit het INF-verdrag.

Larry Wilkinson, ex-stafchef van de vroegere Amerikaanse buitenlandminister Colin Powell en thans universiteitsprofessor, treedt hem in bovenstaande video bij. Het issue is niet enkel middellange afstandsraketten. Het debat moet gaan over het totale kernwapenarsenaal, actualisering van het Non-proliferatieverdrag, en over conventionele bewapening. Niet enkel de VS en Rusland moeten rond de tafel, maar alle kernmogendheden, ook Noord-Korea en Israel. Hoe kan de wereldgemeenschap een alles en iedereen vernietigende ramp voorkomen? Dat is voor Wilkinson de vraag. Wapenbeheersing moet niet overboord, maar juist verdiept en verruimd, en openstaan voor alle landen.

Kloof tussen Europa en de VS

De Amerikaanse uitstap uit het INF-verdrag maakt de kloof tussen Europa en de VS alleen maar groter. De NAVO is superieur op het vlak van geleide conventionele wapens, een overwicht dat Rusland begrijpelijkerwijze denkt te compenseren met mini-kernkoppen op middellange afstandsraketten, tactische kernwapens in het jargon. Die worden dan ingezet op Europese slagvelden. Vandaag beschikt China al over dit soort wapens, en India zal wel niet achterblijven. Maar het overleg moet niet enkel gaan over wapenbeheersing, ook issues als Syrië en Oekraïne moeten op tafel.

Voor Wilkinson is het Amerikaanse plan om nieuwe mini-kernwapens voor de korte afstand te ontwikkelen die minder krachtig zijn dan die op Hiroshima en Nagasaki volkomen nutteloos. Kernwapens hebben enkel zin als afschrikking. Ze hebben geen nut op het slagveld, hoe klein je ze ook maakt. Wie ze toch inzet zet een escalatie in gang die enkel kan uitmonden in een grote oorlog met kernwapens die de overleving op deze planeet bedreigt. Oer-klokkenluider Daniel Ellsberg heeft daar destijds al duidelijk voor gewaarschuwd. Het is een weg die we niet moeten bewandelen, aldus Wilkinson.

Kan de wereld een nieuwe wapenrace voorkomen?

Het INF-verdrag is niet het eerste akkoord waar de VS uitstapt. Eerder sneuvelden het ABM-verdrag en de Irandeal. En er is geen zicht op verlenging van het START-verdrag dat binnenkort afloopt. De publieke opinie is wars van een nieuwe wapenrace en van nucleair wapengekletter door de wereldleiders, maar slaagt er niet in het beleid om te buigen. Acties van individuele parlementariërs, steden en het middenveld gericht op parlementaire commissies defensie en buitenlandse betrekkingen hebben wel geleid tot b.v. de Prevention of Arms Race Act of 2018 en de recente No First-Use Act van senator Elizabeth Warren en congreslid Adam Smith.

Blijkbaar is een confrontatie met Rusland geen probleem voor de VS. Het Witte Huis maakt zich druk over een Russische kruisraket die de 500-km limiet zou overschrijden. Maar waarom heeft buitenlandminister Pompeo dan een uitnodiging voor een presentatie van het wapen van de hand gewezen? En waarom beperkte de EU zich slaafs tot de Amerikaanse versie dat Rusland, de eeuwige boeman, het INF-verdrag schendt? Waarom verklaarde bondskanselier Merkel kritiekloos: “Voor ons is het duidelijk dat Rusland het verdrag heeft geschonden ...”. Eén partij zonder bewijs veroordelen is een slecht startschot voor onderhandelingen.

Wat verklaart de Amerikaanse gekte?

Na de uitstap uit het ABM-verdrag in 2002 had de VS de handen vrij voor de installatie van een rakettenschild in Oost-Europa, op een steenworp van de Russische grens. Voor Rusland niet enkel een bedreiging van het strategische evenwicht, maar ook een geduchte potentiële aanvaller aan zijn grens. De Amerikaanse afweerraketten kunnen immers in een oogwenk door aanvalsraketten worden vervangen. Alles duidt er dus op dat de VS Moskou beschuldigt van een inbreuk op een wapenverdrag dat het al enkele jaren zelf schendt.

Voor de Franse Ruslandkenner Pierre-Emmanuel Thomann heeft de VS het nucleaire evenwicht al doorbroken met de uitstap uit het ABM-verdrag in 2002. Het heeft sindsdien overal in Eurazië raketafweerinstallaties geïnstalleerd, een voldongen feit dat bij Rusland en China enkel een gevoel van omsingeling kan opwekken. De Amerikaanse raketafweer verhindert immers de mogelijkheid om terug te slaan bij een Amerikaanse nucleaire first strike.

Het feit dat China sinds kort beschikt over hypermoderne supersonische raketten zal ook aan de basis liggen van de Amerikaanse uitstap uit het INF-verdrag. China was geen partij in het INF-verdrag. Voor de opkomende wereldmacht werd de ‘pivot to Asia’, de Amerikaanse heroriëntatie op Azië, een existentiële bedreiging nu die gepaard ging met de stationering van meer dan de helft van de Amerikaanse zeemacht in Zuid-Oost Azië.

Noam Chomsky heeft niet lang geleden gewezen op primordiale problemen die de mensheid moet aanpakken. Over het risico op een kernoorlog haalt hij generaal Lee Butler aan: “We hebben tot nu toe het nucleaire tijdperk vooral overleefd door goddelijke interventie”. Het is de vraag of we kunnen blijven rekenen op goddelijke interventie als de VS krampachtig vasthoudt aan zijn mondiale suprematie en de EU zich slaafs aan de VS blijft onderwerpen. Het zijn deze twee mogendheden die bepalen wat het wordt: ontwapening of een nucleair Armageddon.

Trump’s speech in Riyadh signals US escalation against Iran

By Bill Van Auken

Riddled with hypocrisy, clichés and absurdities, President Donald Trump’s speech Sunday before an assembly of monarchs and despots in Saudi Arabia spelled out an agenda of escalating US militarism throughout the Middle East and a buildup in particular toward war with Iran.

Hailed by a fawning American media as “presidential”--supposedly eclipsing for the moment the crises and factional struggles engulfing the administration--the speech was reportedly drafted by Stephen Miller, the extreme right-wing ideologue credited with being the chief architect of Trump’s abortive executive order banning people from seven predominantly Muslim nations from entering the US.

Much in Trump’s half-hour address echoed the speech delivered by Barack Obama in Cairo eight years earlier. Both presidents declared their desire to reset US relations with the Middle East, while absurdly posturing as leaders of a pacifist nation seeking only good for the region and offering to head up a united struggle against “violent extremism.”

In what was meant as a rhetorical invocation to action against terrorism, Trump told his audience, “Drive them out. Drive them out of your places of worship. Drive them out of your communities. Drive them out of your holy land. And drive them out of this earth.”

Like Obama before him, Trump had no interest in dealing with who brought Al Qaeda and similar forces in, as the historical trail leads directly to the CIA in Afghanistan and US imperialism’s longstanding support for right-wing Islamist organizations and terrorist groups as a counterweight to left nationalist and socialist influence in the Arab and Islamic world. Jointly, the US and Saudi Arabia continue to fund and arm such forces in their drive for regime-change in Syria.

Both speeches were laced with flowery tributes to Islamic culture. Trump noted in particular how impressed he was with the “splendor” of Saudi Arabia and the “grandeur” of the palace in which the so-called Arab Islamic American Summit had been convened.

What separated the two addresses were the different shifts in strategy by Washington. While Obama sought to repair the damage done by the Bush administration’s criminal war in Iraq by offering a new face for US imperialism, Trump traveled to Saudi Arabia to make clear his administration’s break with his predecessor’s policy of seeking a rapprochement with Iran based on the 2015 nuclear deal. He adopted an openly confrontational stance toward Tehran.

“Above all, America seeks peace--not war,” Trump proclaimed, in what stood out as the most blatant of the many lies in his brief address. The reality is that US wars in the region have killed millions over the past decade-and-a-half. And the thrust of the US president’s visit to Saudi Arabia, his first stop in a nine-day foreign tour, is the preparation for new and even bloodier conflicts.

This was made plain by the principal agreements forged between Trump and the Saudi monarchy, which included a $110 billion arms deal that incorporates the option to purchase $350 billion worth of weapons over the next 10 years.

The arms agreement “supports the long-term security of Saudi Arabia and the entire Gulf region,” Secretary of State Rex Tillerson, the former ExxonMobil CEO, told reporters in Riyadh, “in particular in the face of the malign Iranian influence and Iranian-related threats which exist on Saudi Arabia’s borders on all sides.”

In his speech, Trump painted Iran as the principal state sponsor of terrorism, accusing Tehran of providing terrorists with “safe harbor, financial backing, and the social standing needed for recruitment,” and fueling “the fires of sectarian conflict and terror,” all charges that could be leveled, with justification, against his Saudi hosts.

He portrayed the US cruise missile attack on Syria last month--followed just last week by the US bombing of a pro-government militia in the southeastern part of the country--as part of a wider struggle against Iranian influence. He went on to call upon “all nations of conscience” to “isolate Iran, deny it funding for terrorism and pray for the day when the Iranian people have the just and righteous government they deserve.” That he was speaking in Saudi Arabia, a brutally repressive absolute monarchy, just two days after more than 70 percent of Iranian voters participated in a sharply contested election, did nothing to blunt Trump’s call for regime-change.

He specifically praised Saudi Arabia and its allies for having “taken strong action against Houthi militants in Yemen.” The near-genocidal Saudi war has killed some 12,000 Yemenis, while destroying basic infrastructure in the Arab world’s poorest country, leaving over 7 million people on the brink of starvation and unleashing a cholera epidemic that threatens a massive death toll.

In March, US Defense Secretary James “Mad Dog” Mattis issued a memo calling for stepped-up US support for this criminal war, in which the Pentagon is already supplying intelligence and logistical backing to the Saudi bombing campaign.

Part of the weapons deal signed by Trump involves the shipment of precision-guided munitions that had been cut off in a highly limited gesture of disapproval of Saudi tactics in Yemen by the Obama administration, which itself concluded over $100 billion worth of weapons deals with Riyadh. Also included in the new deal are tanks, artillery, helicopters and other weaponry that can be directly funneled into the slaughter in Yemen.

In addition to his speech and the signing of arms and investment deals, Trump participated in a meeting of the Gulf Cooperation Council, the Saudi-led coalition of Gulf oil sheikdoms. Trump administration officials have raised the objective of using the GCC as the foundation of a Sunni Arab version of NATO directed at military confrontation with Iran.

Beyond the drive to militarily confront Iran, a principal regional rival of US imperialism in the Middle East, and the huge profits that Saudi arms purchases reap for the US military industrial complex, there are broader strategic considerations in the US turn toward a closer alliance with Riyadh.

Some of these issues were outlined on the eve of Trump’s trip in a piece published by the influential Washington think tank the Center for Strategic and International Studies and authored by Anthony Cordesman, a longtime Pentagon adviser. First among them is, according to Cordesman, “the continued level of US dependence on Saudi help in securing the stable flow of Gulf oil.”

While US imports from the Gulf have fallen sharply over the past quarter-century, Cordesman cites “indirect dependence” in terms of the impact a disruption in oil exports would have on global energy prices and the world capitalist economy. In particular, he points to the dependence of Asian economies on Gulf petroleum exports.

If the United States failed in “providing power projection forces and arms” to the region, he writes, its principal global rival, China, might fill the void. “China may not yet be ready to try to assume the role, but the entire South China Sea crisis would pale to near insignificance if China became the de facto guarantor of Gulf stability.”

Cordesman continues: “The real-world nature of US influence and power in the Pacific would be cut massively, China’s leverage over other major Asian economies like Japan and South Korea would be sharply increased, and the potential rise in tension between China and India--and cut in India’s relative position--would have a massive impact on the balance of power in South Asia and the Indian Ocean.”

In other words, the turn toward closer relations with Saudi Arabia and the related Gulf oil sheikdoms is bound up with US imperialism’s mounting conflict with China, which it has identified as the principal challenge to the drive for American global hegemony. Washington is determined to dominate Asia, including China, by maintaining the military power to choke off the region’s energy imports.

The fact that the sclerotic House of Saud, one of the world’s last absolute monarchies, has become a lynchpin of Washington’s imperialist strategy, not only in the Middle East but globally, is a measure of the crisis of American and world capitalism.

Oil revenues, which account for fully 90 percent of the kingdom’s export earnings, have been cut nearly in half since 2014. Last month, the government was forced to reverse itself on austerity measures that hit the military and public employees over fear that declining living standards and rising unemployment are creating the conditions for social revolt.

In the predominantly Shia Eastern Province, the center of the kingdom’s oil production, security forces laid siege to the town of Awamiyah, a center of resistance to the regime, during the week preceding Trump’s visit. Combined with the failure of the Saudi bid to topple the Assad regime in Syria by supporting Al Qaeda-linked militias and the regime’s inability to retake Yemen from the Houthi rebels, the deepening domestic crisis is creating the conditions for revolutionary upheavals against Washington’s principal ally in the Arab world.

This article first appeared on World Socialist Web Site (WSWS) on 22 May 2017, and was republished with permission.

US intensifies pressure on Iran at nuclear talks

Hassan Rouhani, the Iranian president, visiting Bushehr nuclear power plant in southern Iran this year.

Photograph: Presidential official handout/EPA

By Peter Symonds

With time running out to reach an agreement on Iran’s nuclear programs, the US is intensifying the pressure on Tehran to make substantial concessions in talks this week in Lausanne, Switzerland. In comments yesterday, US Secretary of State John Kerry made clear that the US was prepared to walk away from the negotiating table if Iran does not meet its demands.

Kerry told the media that “important gaps” remain to be resolved prior to the March 31 deadline for key elements of an agreement to be finalised. The aim, he said, “is not just to get any deal, it’s to get the right deal. Time is of the essence, the clock is ticking and important decisions need to be made [by Iran].”

Kerry is due to meet today with Iranian foreign minister Mohammad Javad Zarif who plans to travel to Brussels later in the day to meet with his counterparts from Britain, France, Germany and the European Union (EU). The talks in Lausanne will continue tomorrow.

Details of the negotiations leaked to the New York Times indicate that the US is insisting on strict limitations on Iran’s nuclear facilities that would last at least a decade before being eased. Washington’s aim is to guarantee a “break-out” time of at least a year—that is, restrictions to ensure Iran would take 12 months to produce enough fuel for one nuclear weapon.

Tehran has repeatedly declared that it has no plans to build a nuclear arsenal. Moreover, as a signatory to the Nuclear Non-proliferation Treaty (NPT), all of its uranium enrichment plants, nuclear facilities and stockpiles are already closely monitored by the International Atomic Energy Agency (IAEA).

According to the New York Times, the US is insisting on a highly intrusive inspection regime beyond the end of the formal agreement, including immediate access to any sites, including military bases, on suspicion of nuclear-related activity. As the NYT noted, this “verification” procedure goes well “beyond the toughest measures [IAEA] inspectors use in any other country.”

The demand highlights Washington’s utter hypocrisy. While demanding that Iran agree to measures far in excess of the requirements of an NPT signatory, the US turns a blind eye to Israel, which has not signed the treaty, and has already manufactured a substantial nuclear arsenal. In the case of India, the US ratified a deal that effectively nullifies the NPT and allows India to keep its stockpile of banned nuclear weapons.

Kerry has also rejected Iran’s demands for the immediate lifting of international sanctions that have crippled the Iranian economy by more than halving its oil exports since 2011 and cutting off access to international banking and finance. Official unemployment is at least 13 percent while other estimates put the figure at 20 percent. Annual inflation hit between 50 to 70 percent in mid-2013 before an initial agreement to start talks provided limited sanctions relief. The US is proposing a phrased ending of sanctions.

In Washington, deep fissures have opened up over the nuclear agreement. In an unprecedented move last week, 47 Republican senators sent a letter to Tehran warning that any nuclear agreement could be abrogated by the next president or changed by congressional action. The letter, which followed a unilateral invitation to Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu to deliver an anti-Iranian tirade to a joint congressional sitting, was an obvious attempt to sabotage the talks and undermine the Obama administration.

Kerry hit back over the weekend. Speaking on CBS, he accused the Republicans of peddling “false information, directly calculated to interfere” in talks and dismissed any suggestion that a deal had already been done. Senate majority leader Mitch McConnell shot back yesterday, saying: “The president is about to make what we believe is a very bad deal.”

The US has also begun talks with other permanent members of the UN Security Council—Britain, France, Russia and China—about a resolution that would lift UN sanctions on Iran. Such a step would make it harder for the US congress to obstruct a deal with Iran as many, but not all, of the US and European sanctions are underpinned by existing UN resolutions.

The rancour in the debate points to sharp differences in the American political establishment over a deal with Iran, which has been likened by some analysts to the US rapprochement with China in 1972. While there are obvious differences with the opening up of US-China relations, the talks in Lausanne are not simply about Iran’s nuclear programs. The Obama administration is seeking to enlist Tehran’s assistance in securing Washington’s interests in the Middle East as it intensifies its confrontations with Russia and China.

Kerry indicated yesterday that Washington might consider opening negotiations with Syrian President Bashir al-Assad over the establishment of a transitional regime in Syria—something that Washington has flatly ruled out previously and the US State Department later denied. Kerry, however, did indicate a renewed US diplomatic push to restart talks over Syria. While Kerry did not name Iran, Assad’s only ally in the Middle East, the US is obviously hoping for Tehran’s assistance in forcing the Syrian president to the negotiating table.

Longstanding US allies in the Middle East including Israel, Saudi Arabia and the Gulf States are deeply hostile to any moves by the US to end its protracted stand-off with Iran. Both Israel and Saudi Arabia regard Iran as a dangerous rival for regional dominance. Washington’s relations with Tehran broke down after the 1979 Iranian revolution ousted Shah Reza Pahlavi, who had been central to US strategy in the Middle East. Relations further deteriorated after the Bush administration invaded Iraq in 2003 and signalled regime-change in Iran was its next objective.

Republican criticisms notwithstanding, the Obama administration has repeatedly made clear that any agreement with Iran will be on US terms. Ever since assuming office in 2009, Obama has insisted that “all options remain on the table”—that is, including military strikes against Iran. If the US does “walk away” from the current talks, as Kerry indicated was possible, the military option would again loom large, amid a clamour for action from the Republican-dominated congress.

In a comment entitled “War is the only way to stop Iran” published in yesterday’s Washington Post, neo-con Joshua Muravchik suggested that the Obama administration had no alternative than to attack Iran even if it resulted in Iranian retaliation. “Yes, there are risks to military action. But Iran’s nuclear program and vaunting ambitions have made the world a more dangerous place. Its achievement of a bomb would magnify that danger manyfold. Alas, sanctions and deals will not prevent this,” he concluded.

Thus one of the advocates of the illegal US-led 2003 invasion of Iraq based on lies about weapons of mass destruction proposes a new war of aggression based on unsubstantiated claims about Iranian nuclear bombs. The Obama administration has no fundamental objection to waging war against Iran, but prefers to neutralise or even enlist Tehran, as it prepares for even more reckless and dangerous conflicts against nuclear-armed Russia and China.

This article first appeared on World Socialist Web Site (WSWS) on 16 March 2015, and was republished with permission.

Note

Readers might like to see what Hillary Mann Leverett, who served on the American National Security Council under Presidents Clinton and Bush, was U.S. negotiator with Iran from 2001 to 2003, and co-authored the book Going to Tehran: Why America Must Accept the Islamic Republic of Iran, has to say on this subject here and here.