Hoe Amnesty Vlaanderen de radioluisteraar op het verkeerde been zet

   

Rally in support of Syrian President, III. A demonstrator I asked said that their fear was that if Bashar was overthrown, Syria might go the same way as Afghanistan.

Photo: Newtown grafitti from Sydney, Australia - Wikimedia Commons

Het actuaprogramma 'De Ochtend' van de Vlaamse publieke zender Radio 1 zond op 14 juni 2012 een interview [1] van Jonas Muylaert uit met Karen Moeskops, directeur van Amnesty International (AI) Vlaanderen. Het interview paste in een wereldwijde mediacampagne rond een nieuw rapport [2] van het Britse hoofdkantoor van AI. Dat had een medewerkster voor een onderzoeksmissie naar het noorden van Syrië gestuurd. Voor de missie, die plaats vond in de periode half april tot eind mei 2012, had Amnesty anders dan gebruikelijk de plaatselijke overheid geen toelating gevraagd. In het 67 pagina’s tellende rapport, dat burgers in twintig dorpen in de provincies Idlib en Aleppo aan het woord laat, gaat Amnesty over de schreef: het bagatelliseert het verzet en spreekt met geen woord over de buitenlandse inmenging. Maar Amnesty Vlaanderen bakt het wel heel bruin: mevrouw Moeskops krijgt zelfs het woord oppositietroepen niet over haar lippen en legt de verantwoordelijkheid 100% bij “het regime”.

Het Engelstalige rapport focust op “deliberate and unlawful killings by government forces”, en veroordeelt in één adem "shabiha militias” die samen met de Syrische regeringstroepen zouden optreden. Het legt de verantwoordelijkheid vooral bij de Syrische overheid. Het stipt aanhoudende gewapende confrontaties tussen regeringstroepen en oppositiestrijders aan, maar bagatelliseert het gewapend verzet. In Idlib zou het gaan om deserteurs uit het Syrische leger en gewapende burgers die opereren onder de vlag van het Free Syrian Army (FSA). Het wijst op het bestaan van een commandostructuur en het vermogen om “operaties” te plannen en uit te voeren, maar zwijgt zedig over de bemoeienis van het buitenland in het conflict, dat onder andere op Geopolitiek in perspectief uitvoerig is gedocumenteerd. [3][4][5][6][7] Door de situatie af te schilderen als "a non-international armed conflict” is Amnesty in staat het optreden van het Syrische “regime” als inbreuken op het internationaal humanitair recht en het oorlogsrecht te bestempelen.

Zoals de meeste Westerse media slikte ook Jonas Muylaerts in ‘De Ochtend’ probleemloos de eenzijdige kijk op het Syrië-dossier, ditmaal naar voren gebracht door Karen Moeskops namens AI. Samengevat zegt Moeskops: “Het regime maakt zich schuldig aan ernstige mensenrechtenschendingen, schendt systematisch en op grote schaal het oorlogsrecht en begaat oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. De regering schiet in het wilde weg met tanks, sleurt mensen uit hun huizen, schiet die neer en steekt de lichamen in brand. In detentie worden mensen op gruwelijke wijze gefolterd, de regering deinst voor niets terug, of het nu om volwassenen of kinderen gaat. De VN-Veiligheidsraad doet niets en permanent lid Rusland blijft wapens leveren aan het regime. Er moet een wapenembargo komen, [het Syrische regime] moet worden doorverwezen naar het Internationaal Strafhof, Assad’s bankrekeningen moeten worden bevroren en België moet verklaren dat het geen Syrische vluchtelingen zal terugsturen”.

Van een publieke omroep, die over zichzelf zegt noodzakelijk te zijn “voor een democratische samenleving in de 21e eeuw” en zich positioneert als een omroep die los van politieke invloeden opereert en inzet op kwaliteit, had men toch wat doortastender vragen mogen verwachten. Maar de Vlaamse tak van AI is er natuurlijk zelf voor verantwoordelijk dat het met het interview zondigt tegen haar eigen principes. Toen ondergetekende op 14 juni per e-mail mevrouw Moeskops erop wees dat commentaar in de massamedia door de directeur van een bij het brede publiek gereputeerde organisatie als AI een enorme impact kan hebben, dus uiterst zorgvuldig moet zijn en dat haar boodschap bijdraagt “aan de oproep tot gewapend ingrijpen, wat een rampenscenario van ongekende grootte zou worden” was het antwoord op 15 juni:

“Onpartijdigheid is een fundamentele waarde van het werk van Amnesty International. Dit is ook waarom wij zelf een onderzoekster naar het terrein hebben gestuurd. Wij zijn als mensenrechtenorganisatie bekommer[d] om alle schendingen ongeacht wie ze pleegt en zullen deze ook onderzoeken en aanklagen. Dat de gewapende oppositie ook schendingen begaat erkennen we dan ook in het rapport. De grote meerderheid van de schendingen begaan in de recente periode die Amnesty kon documenteren zijn echter begaan door het Syrische leger, de veiligheidsdienst en de shabiha milities.”

waarop ondergetekende op 15 juni reageerde:

“Het is juist, het rapport spreekt summier over gewapende oppositie, maar wie leest zo’n rapport nu na jouw radio-optreden? Ik zie dat je je woorden in je mail aan mij wel uiterst zorgvuldig formuleert: “De grote meerderheid van de schendingen begaan in de recente periode die Amnesty kon documenteren zijn echter begaan door het Syrische leger, de veiligheidsdienst en de shabiha milities.” Dat laat de mogelijkheid open dat in een eerdere periode dan die welke AI kon documenteren de grote meerderheid van de schendingen door de oppositie werden begaan. Waarom dan niet een voorbehoud gemaakt in je radio-optreden? Waarom niet beide partijen veroordeeld? Waarom geen spoor van nuance? Ik volg al een tijdje AI in de VS en het UK, en ook daar stel ik vast dat AI niet meer de AI is die ik uit het verleden ken. AI laat zich voor het karretje spannen van de VS en de ex-koloniale mogendheden, of moet ik zeggen neokoloniale mogendheden. Het Syrië-dossier kadert in een veel groter gebeuren in het Midden-Oosten: na de doorgedrukte regime-change in Irak en Libië is Syrië nu aan de beurt, en straks Iran. Zie http://geopolitiek-in-perspectief.blogspot.be/. Rusland en China zullen dat niet aanvaarden, en dus dreigt een grote regionale oorlog. Gaat AI Vlaanderen nu ook mee in dit spel?”

waarop mevrouw Moeskops op 19 juni volstond met:

“Dank voor de kanttekeningen, feedback op onze communicatie is uiteraard altijd erg welkom. Als ik de indruk heb gewekt partijdig te zijn, dan spijt mij dat ten zeerste. Ik kan u enkel zeggen [dat] Amnesty - ook vandaag, zowel wereldwijd als in Vlaanderen - zich voor geen enkele kar laat spannen. Onze hoofdbekommernis is en blijft het aanklagen van mensenrechtenschendingen.”

Het bleef stil nadat ondergetekende op 20 juni mevrouw Moeskops antwoordde:

“De boodschap van je radio-optreden was: “de Syrische overheid begaat wreedheden, moet worden gestopt, AI vraagt een wapenembargo tegen de Syrische overheid”. Die boodschap is in ieder geval eenzijdig en onvolledig. Vandaar dat ik je vraag je boodschap te rectificeren. Stuur een genuanceerde persmededeling rond, vraag een nieuw radio-optreden aan en nuanceer je verhaal. Ga je op mijn voorstel in, dan ben ik bereid aan te nemen dat AI volstrekt onpartijdig is en zich - bewust of onbewust - voor geen enkele kar laat spannen.”

Bewust of onbewust, de directeur van de Vlaamse AI-organisatie schetst een verkeerd beeld bij het publiek over de situatie in Syrië en lijkt - daarop aangesproken - niet bereid de boodschap te rectificeren. Een houding die niet bijdraagt aan de geloofwaardigheid van een mensenrechtenorganisatie die in de eerste Amerikaanse Irak-oorlog slaafs het door het Britse PR-bureau Hill & Knowlton bedachte (en al snel ontmaskerde) verhaal over Kuwaitse baby’s die door Iraakse soldaten uit hun couveuse zouden zijn gegooid overnam. [8]

Hieronder publiceren wij een transcriptie van het interview. Op de Radio 1 website is een podcast beschikbaar.

Jonas Muylaert: “Het is dus officieel, er is een burgeroorlog aan de gang in Syrië. Een burgeroorlog waarbij kinderen geviseerd worden. Dat stond onlangs in een rapport van de VN. Gisteren zouden er opnieuw 50 doden gevallen zijn in Syrië, waarvan 40 burgerslachtoffers. Maar ook Amnesty International heeft onderzoeksmissies naar Syrië gestuurd, zonder toestemming van het regime weliswaar, en heeft daar een rapport over klaar. Goeie morgen, Karen Moeskops, directeur van Amnesty International Vlaanderen. Hebben jullie hetzelfde gezien als de VN?”

Karen Moeskops: “Ja, inderdaad, ik denk dat de bevindingen van Amnesty de bevindingen van andere organen bevestigen, namelijk dat er een ernstig intern conflict aan de gang is, een gewapend conflict, en een escalatie van het geweld ten aanzien van de burgers. We spreken niet meer alleen over ernstige mensenrechtenschendingen, we spreken over schendingen van het oorlogsrecht, we spreken over oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid”.

Jonas Muylaert: “Wat is dat dan concreet?”

Karen Moeskops: “Wel, dat betekent dat het wel op hele grote schaal is, dat het systematisch is en dat het echt met opzet gebeurt, door het Syrische regime”.

Jonas Muylaert: “De VN had het over kinderen die gefolterd werden, gemarteld werden, hebben jullie dat ook gezien?”

Karen Moeskops: “Wel, we zien inderdaad dat de burgerbevolking het slachtoffer wordt van een heel willekeurige aanpak van de regering. Ze komen ’s ochtends binnen in een dorp met een tank en beginnen in het wilde weg te schieten. Uiteraard zijn er dan ook kinderen het slachtoffer van, mensen worden uit hun huizen gesleurd, worden voor de ogen van hun familie gewoon neergeschoten, lichamen worden daarna in brand gestoken, kinderen worden inderdaad ook mee opgepakt, de folteringen in de detentieomstandigheden zijn verschrikkelijk”.

Jonas Muylaert: “Is dat kinderen die mee opgepakt zijn, of zijn die kinderen ook echt een doelwit?”

Karen Moeskops: “Ik denk dat de overheid op dit moment voor niets terug, eh, ja niets mijdt, of niks, eh, geen onderscheid maakt tussen jong of oud”.

Jonas Muylaert: “Jullie zijn erin geslaagd om onderzoeksmissies te sturen naar Syrië, dat was tegen de wil van het Syrische regime. Hoe zijn jullie daarin geslaagd?”

Karen Moeskops: “Het is inderdaad niet de gewoonte van Amnesty International om een land binnen te gaan zonder de toestemming van de overheid, maar in dit geval vonden we de schendingen zó grof, en was het zó hard nodig om een onafhankelijk onderzoek te kunnen doen om onpartijdige informatie vast te krijgen, dus we hebben één van onze beste mensen ter plaatse gestuurd en zij is toch verschillende weken, heeft zij meer dan 20 dorpen in het Noorden van Syrië kunnen bezoeken en meer dan 200 getuigenissen verzamelen”.

Jonas Muylaert: “En hoe was die reis, hoe was die missie voor haar zelf?”

Karen Moeskops: “Daar kan ik weinig over zeggen natuurlijk, maar ik denk als je ’t rapport leest, ’t zijn 70 bladzijden vol met getuigenissen van mensen die ofwel zelf ’t slachtoffer zijn geworden, ofwel familie hebben verloren, ja dat is niets om vrolijk van te worden.”

Jonas Muylaert: “Maar zij is niet aangevallen bijvoorbeeld?”

Karen Moeskops: “Nee”.

Jonas Muylaert: “Syrië heeft ook ingestemd met het hulpplan van de VN, waarbij humanitaire organisaties het land binnen mogen en daar hulp mogen gaan verlenen. Ik veronderstel dat dit wel zeer goed nieuws is?”

Karen Moeskops: “Dit is uiteraard goed nieuws, als het inderdaad kan uitgevoerd worden. Er is ook nood aan inderdaad mensen die ter plaatse kunnen gaan en de bevolking gaan helpen. Het zou heel fijn zijn moest een mandaat die de VN waarnemers hebben ook heel degelijk zijn, en dat de Syrische overheid zou meewerken en dat daar ook een hele grote mensenrechtencomponent in zit”.

Jonas Muylaert: “Maar u bent sceptisch zie ik?”

Karen Moeskops: “Ik blijf sceptisch, inderdaad”.

Jonas Muylaert: “Ondertussen wordt er ruzie gemaakt, als ik het zo mag zeggen, tussen de VS en Rusland. Volgens de VS levert Rusland nog altijd wapens aan het regime, voor dat interne conflict. De Syriërs ontkennen dat dan weer, of het regime tenminste. Is dit goed voor het conflict, of niet, dat er nu ruzie is tussen die twee grote naties?”

Karen Moeskops: “Goh, ik denk dat het vooral tijd wordt om actie te voeren en geen ruzie meer te maken en niet meer te palaveren. Uiteindelijk zijn we al een jaar aan het toekijken, de VN-Veiligheidsraad doet niets, het is een heel cynisch gegeven dat je daar met vijf permanente leden zit, waaronder Rusland, die dan inderdaad tegelijkertijd wapens blijft leveren aan dat regime, dat moet gewoon stoppen”.

Jonas Muylaert: “En geloven jullie dat ook, jullie zijn van dezelfde mening?”

Karen Moeskops: “Ja, inderdaad”.

Jonas Muylaert: “Een echte internationale oplossing is er dus niet. U zegt zelf “er moet nu eindelijk eens actie gebeuren”. Wat moet er nu eigenlijk gebeuren volgens u?”

Karen Moeskops: Er moet een wapenembargo komen, er mogen geen wapens het land meer binnen, de toestand in Syrië zou zo snel mogelijk moeten doorverwezen worden naar het Internationaal Strafhof, want wat we vandaag ook zien is een straffeloosheid die eigenlijk gewoon tegen het regime zegt van “doe gewoon verder, niemand reageert”. Er zijn nadien, daarnaast, ook nog heel andere, allez, kleinere dingen die we kunnen doen. We kunnen de middelen van Assad bevriezen, België zou bijvoorbeeld ook kunnen zeggen dat de vluchtelingen die hier in Syrië zijn, die hier vanuit Syrië aankomen, dat die zeker niet worden teruggestuurd. Daar hebben we ook nog heel weinig over gehoord”.

Jonas Muylaert: “Beginnen met kleine dingen, onder meer …”

Karen Moeskops: “Ja, en de grote: vooral die wapens, die moeten stoppen. Dat is wel heel belangrijk”.

Jonas Muylaert: “Karen Moeskops van Amnesty International Vlaanderen, dank je wel”.

Karen Moeskops: “Graag gedaan”.

[1] Radio 1: “Nieuw rapport Amnesty International over geweld Syrië”

[2] Amnesty International Publications: “DEADLY REPRISALS: DELIBERATE KILLINGS AND OTHER ABUSES BY SYRIA’S ARMED FORCES”

[3] Geopolitiek in perspectief: “De Syrische opstand: gekaapt voor fundamentele geopolitieke verschuivingen”

[4] Geopolitiek in perspectief: “Het harde machtsspel tussen de grootmachten rond Syrië”

[5] Geopolitiek in perspectief: “CIA, MI6 en Mossad operatie “regimewissel Syrië”: om Iran te bedwingen”

[6] Geopolitiek in perspectief: “League of Arab States Observer Mission to Syria”

[7] Philip Giraldi: “NATO vs. Syria”

[8] Wikipedia: “Nayirah (testimony)”