De militaire omsingeling van Rusland door de regering-Obama kent zijn weerga niet. De VS heeft raketlanceerinrichtingen en luchtmachtbases geïnstalleerd in Polen, Roemenië, Spanje, Tsjechië en Bulgarije. Het arsenaal omvat Patriot PAC-3 luchtverdedigingssystemen in Polen, geavanceerde AN/TPY-2 radarsystemen in Turkije en diverse met SM-3 IA raketten uitgeruste oorlogsschepen in Spanje. Allemaal hoogtechnologische wapens die in enkele minuten hun doel kunnen bereiken. Voorts is Washington bezig met de installatie van nieuwe - of uitbreiding van bestaande - militaire bases in voormalige Sovjetrepublieken in Centraal-Azië. En via de NAVO heeft Washington omvangrijke economische en militaire initiatieven ondernomen tegen belangrijke Russische handelspartners in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. De NAVO-oorlog tegen Libië heeft Russische olie- en gasinvesteringen en wapenleveringen ter waarde van vele miljarden dollars om zeep gebracht of tenminste op ijs gezet, en een Rusland-vriendelijk regime vervangen door een stel marionetten. [1]
In Iran hebben de Westerse economische sancties en verholen Amerikaans/Israëlisch terrorisme de lucratieve Russische zaken in nucleaire technologie en olie-joint-ventures ondermijnd. En in Syrië, Rusland’s laatste bondgenoot in de regio, met Tartus als zijn enige marinebasis aan de Middellandse Zee, heeft de NAVO, met Turkije en de dictatoriale sjeikdommen in de Golf aan zijn zijde, harde sancties ingesteld en terreuraanslagen gefinancierd. Rusland ziet nu in dat de samenwerking met de NAVO berust op een totaal verkeerde inschatting van de NAVO-strategie en de imperialistische bedoelingen van Obama. Die samenwerking heeft alleen maar een verzwakking van de eigen economische en defensiepositie tot gevolg gehad. Net als Gorbachev en Jeltsin destijds namen president Medvedev en buitenlandminister Lavrov abusievelijk aan dat steun aan VS/NAVO-optreden tegen Russische handelspartners “reciprociteit” zou opleveren: ontmanteling van het rakettenschild en steun voor toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie. Medvedev ging akkoord met de sancties tegen Iran en Lavrov met de “no-fly zones om Libische burgers te beschermen.”
Pas toen de VS de plaatsing van raketten op een boogscheut van Moskou doordrukte en tegelijk massale aanvallen op het Syrische regime organiseerde schoot het duo Medvedev-Lavrov wakker en verzette het zich tegen VN-sancties. Medvedev dreigde het START kernwapenverdrag op te zeggen en raketten te richten op Berlijn, Parijs en Londen. De beoogde reset van de relaties blijkt een dekmantel geweest te zijn voor de agressieve uitbouw van het Amerikaanse imperium. Elke concessie leidde tot verdere agressie, met als gevolg de omsingeling van Rusland met raketten in het Westen, Amerikaanse bases in zuidwest en centraal Azië, en het verlies van handelsrelaties in het Midden-Oosten. Toen Russische beleidsmakers aandrongen op vervanging van de dromerige Medvedev door de realist Putin lokte dat een golf van kritiek op Putin uit in de Westerse media. En de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton wachtte niet eens de rapportage van de internationale waarnemers bij de Russische parlementsverkiezingen af om te beweren dat die vervalst waren en daarmee oproer in het land uit te lokken. [2] Sterker nog, Clinton deed haar uitspraak toen nog niet eens alle stemmen geteld waren. [3]
Het optreden van Washington maakt van Rusland een tegenstander. “Er komt een Europees raketschild … waar ook Rusland aan deelneemt,” zo liet NAVO-secretaris-generaal Anders Fogh Rasmussen eind vorig jaar nog weten. [4] En NRC jubelde: “Het raketschild moet het symbool worden voor nieuwe Oost-Westverhoudingen.” [5] Welnu, het raketschild is in opbouw, maar de Russen worden geweerd. De nieuwe Westerse dreiging brengt Rusland en China dichter bij elkaar. De combinatie van Russische geavanceerde wapentechnologie en rijke energiebronnen met de dynamische Chinese economie kan zich ruimschoots meten met de in volle crisis verkerende EU en VS. Met de militaire confrontatie schiet Amerika in eigen voet: de toegang tot Russische grondstoffen wordt bemoeilijkt, net als de totstandkoming van een strategisch veiligheidsakkoord tussen de grootmachten. Dat is economisch uiterst nadelig voor de VS. Het kan zich niet langer een drastische inkrimping van zijn krijgsmacht veroorloven. Gegeven de lage “job-elasticiteit” van het leger kost snijden in defensie maar weinig jobs. Maar investering van de vrijkomende middelen in andere sectoren, of terugsluizen naar de economie in de vorm van belastingverlagingen levert netto wel een aanzienlijke stijging op van de werkgelegenheid, [6] iets wat Obama voor zijn herverkiezing hard nodig heeft.
Nadat het tien jaar lang miljarden dollars heeft besteed aan militaire avonturen buiten het gebied waar de wereldpolitiek wordt gemaakt richt Washington zich nu op Azië, waar dynamische economieën sterke groeicijfers laten zien, investeerders tientallen miljarden dollars investeren en de handel met het buitenland drie maal sterker groeit dan die van de EU en de VS. Maar Obama’s nieuwe realisme wordt ondergraven door volslagen verkeerde aannames. Zo poogt hij het economisch machtige Azië aan zich te binden met militaire middelen in plaats van zich in te spannen om het Amerikaanse concurrentievermogen te versterken. Afgezien van wapens, vliegtuigen en landbouwproducten heeft de VS Azië weinig te bieden. Washington zou zijn economie al drastisch moeten reorganiseren, geschoolde arbeid opwaarderen en miljarden dollars overhevelen van het militair apparaat naar innovatieve technologieën. Zo’n ontwikkeling ligt niet in het verschiet. Obama is verknocht aan het militaire-Zionistische-financiële complex waar zijn illustere voorganger Dwight D. Eisenhower zo voor gewaarschuwd heeft. [7]
De Amerikaanse koerswijziging, van gewapend conflict in het Midden-Oosten naar militaire confrontatie in Azië, deugt niet. Het optreden van Washington zal Rusland of China niet verzwakken, laat staan intimideren. Het Amerikaanse beleid moedigt beide landen juist aan om zich meer en meer als tegenstander op te stellen en de VS minder welwillend tegemoet treden als het gaat om steun voor militair optreden waar veelal Israel op aandringt. Intussen heeft Rusland oorlogsschepen naar zijn haven in Syrië gestuurd, geweigerd mee te werken aan een wapenembargo tegen Syrië en Iran, en met terugwerkende kracht zijn gal gespuwd op de NAVO-oorlog in Libië. China en Rusland hebben teveel te verliezen als de opbouw van Amerikaanse militaire voorposten en exclusieve allianties onbeantwoord blijft. Rusland kan evenveel kernraketten richten op het Westen als het Westen in Oost-Europa opstelt. In plaats van het nucleaire evenwicht in zijn voordeel te beslechten drijft Obama’s militaire escalatie Rusland en China alleen maar verder in elkaars armen. Washington schat de disputen tussen China en zijn buurlanden over zeerechten volkomen verkeerd in. Militaire samenwerking van de VS met Azië maakt weinig indruk. China’s economische banden met Azië geven de doorslag.
De Amerikaanse militaire arrogantie jegens Azië heeft ook geleid tot een zware aanvaring met Pakistan, de trouwste Amerikaanse bondgenoot in Zuid-Azië. De NAVO bracht 24 Pakistaanse militairen om het leven en trok een lange neus naar de Pakistaanse generaals. China en Rusland veroordeelden de aanval en wonnen aan invloed. Zo’n Amerika jaagt zijn potentiële bondgenoten in Azië alleen maar tegen zich in het harnas. Die zijn gericht op zakendoen en zullen een Amerikaanse militaire aanwezigheid tolereren om economische voordelen te behalen. Een koude oorlog die de dynamische economische ontwikkeling in Azië verlamt willen ze niet. Obama zal snel leren dat de Aziatische leiders geen permanente bondgenootschappen sluiten, maar permanente belangen nastreven. Voor hen is het een uitgemaakte zaak dat het China is dat vorm geeft aan de nieuwe wereldeconomie en dat Azië in dat gebeuren centraal staat. Washington mag dan een permanente aanwezigheid hebben in de Stille Zuidzee, dat maakt allemaal weinig indruk zolang het er niet in slaagt zijn binnenlandse financiële en economische problemen onder controle te krijgen.
De krampachtige strijd van VS om de wereldhegemonie is destructief en een regelrechte illusie. De wereld evolueert naar multipolaire machtsverhoudingen. De macht moet worden gedeeld. Een recente samenvatting van Amerikaans en internationaal opinieonderzoek bevestigt dat de overgrote meerderheid voorstander is van een wereldorde gebaseerd op internationaal recht en een sterkere rol voor de Verenigde Naties. Amerikaanse zowel als internationale respondenten zeggen dat de VS een minder dominante, maar nog altijd actieve rol moet spelen in wereldaangelegenheden. [8] De VS zou er goed aan doen de opinie van internationale gemeenschap ter harte te nemen. Het moet een einde maken aan het confronterende militarisme en het harmoniemodel omarmen.
[1] James Petras: “Obama Raises the Military Stakes: Confrontation on the Borders with China and Russia”
[2] Andrew Osborn: “Putin blames Clinton for provoking Russian riots in Cold War-style outburst”
[3] M.K. Bhadrakumar: “Bear nettles the eagle, dragon smiles”
[4] Geopolitiek in perspectief: “De NAVO-top in Lissabon”
[5] Geopolitiek in perspectief: “De betekenis van de NAVO-top in Lissabon” - Deel 1: instemmende reacties
[6] Miriam Pemberton: “Military Spending is the Weakest Job Creator”
[7] Eisenhower's Farewell Address to the Nation, January 17, 1961