Hans Blix: Iran laat zich niet afdreigen

                 

In de periode 1981-1997 was de Zweedse diplomaat Hans Blix [1] directeur-generaal van het Internationaal Atoomenergieagentschap IAEA [2]. In die functie legde hij verschillende inspectiebezoeken af aan de Iraakse kernreactor in Osirak. Dat gebeurde voordat die werd vernietigd door de Israëlische luchtmacht, een aanval die werd opgevat als een schending van het Handvest van de VN en het internationaal recht, en als zodanig veroordeeld. In 2000, in de aanloop naar de Irak-oorlog van 2003, werd Blix door VN-secretaris-generaal Kofi Annan uit pensioen teruggeroepen om de leiding van het VN-inspectieteam in Irak op zich te nemen. Blix, wiens oordeelkundige en nuchtere stijl [3] medewerkers van de regering-Bush II - die zijn aanpak hekelden - in diskrediet bracht, verweet tijdens een interview op BBC-TV [4] de VS en Groot-Brittannië de dreiging van massavernietigingwapens (MVW) in Irak te hebben opgeklopt om argumenten te kunnen aanvoeren voor de oorlog van 2003 tegen Irak. Uiteindelijk werden daar geen MVW gevonden.

In de bovenstaande videoclip [5] van zijn interview met RT-journaliste [6] Sophie Shevardnadze [7] op 20 december 2011 zegt Blix dat men het recente IAEA-rapport over Iran’s nucleair programma goed moet lezen. Het vermeldt niet dat Teheran momenteel kernwapens ontwikkelt. Blix meent dat Iran hooguit de nodige voorbereidingen treft om zo nodig snel een kernwapen te kunnen produceren, maar daar nu niet aan begint. Iran staat niet bekend als een agressief land. De uitdagende uitspraken van Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad waren volgens Blix niet gericht aan het adres van Israel, maar aan dat van de Arabische bevolking, waarmee hij dacht de Arabische landen te kunnen destabiliseren. “Ik zie geen onmiddellijke dreiging van Iran, maar ik begrijp wel dat de Israëli’s nerveus zijn,” aldus Blix.

Blix bevestigt dat men de zoektocht van destijds naar massavernietigingswapens in Irak kan vergelijken met de huidige heisa rond het nucleaire programma van Iran. In het geval van Irak sprak men over wapens die in werkelijkheid niet bestonden. “Vandaag spreekt men over Iraanse voornemens [om de beschikking te krijgen over kernwapens] die al of niet bestaan,” zegt Blix.

Blix meent dat de dreigementen van haviken in Israel en de VS de Iraniërs niet van hun huidige koers kunnen afschrikken. Een aanval op Iran, met of zonder kernwapens, betekent oorlog in de wijde regio, aldus Blix, omdat Iran onmiddellijk zal terugslaan. Dat kan de VS bij zo’n oorlog betrekken. Voor Blix spelen de Israëlische en Amerikaanse haviken met vuur. Diplomatie is voor hem de aangewezen weg om ze te overtuigen. In de gesprekken met Iran neemt het Westen een veel te neerbuigende houding aan. Men moet met Iran onderhandelen als een gelijkwaardige gesprekspartner, aldus Blix. De Iraniërs zijn trotse mensen, zoals zoveel volken. Die benader je niet in oppermachtige, neokoloniale stijl. Die moet je op geloofwaardige wijze ervan overtuigen dat ze geen kernwapens of uraniumverrijkinginstallaties nodig hebben.

Tenslotte wijst Blix erop dat de plannen voor een kernwapenvrije zone in het Midden-Oosten die volgend jaar in Helsinki zullen worden aangekondigd enkel kans van slagen hebben indien zowel Iran als Israel bereid zijn toegevingen te doen. “Israel geeft niet toe dat het over kernwapens beschikt. Wat ze zeggen is dat ze niet als eerste kernwapens in het Midden-Oosten zullen introduceren,” aldus Blix, waaraan hij toevoegde dat het naar zijn mening in het belang van alle betrokkenen beter is dat Israel, noch Iran over kernwapens zouden beschikken, of over een daaraan gelieerde industrie.

De internationale conferentie in Helsinki, die volgend jaar door de Finse regering zal worden georganiseerd, lijkt echter een papieren tijger te worden. [8] Over het vraagstuk van de verspreiding van kernwapens in de wereld is in 1970 het non-proliferatie verdrag (NPT) aangenomen. Dat beoogt dat niet-nucleaire staten afzien van kernwapens en landen die ze al hebben geloofwaardige stappen zetten om ze te ontmantelen. De vorderingen worden regelmatig getoetst. Tijdens de toetsingsconferentie van 2010 kwam het voorstel van Egypte tot de instelling van een kernwapenvrije zone in het Midden Oosten aan de orde. Egypte stelde voor daartoe een regionale NPT-conferentie te beleggen waar Israel en Iran aan deelnemen, en vroeg de VS dat initiatief te steunen. Maar de ontmoedigende reactie van de dishonest broker de VS was: “De beste kans die we hebben om een zone vrij van massavernietigingswapens in het Midden Oosten te bereiken is een duurzaam en rechtvaardig vredesakkoord in het Midden Oosten”. [9] Zonder steun van de VS is ook dit nieuwe initiatief om de wereld wat veiliger te maken gedoemd te mislukken.

[1] Wikipedia: “Hans Blix”
[2] Wikipedia: “International Atomic Energy Agency”
[3] Warren Hoge: “Ex-U.N. Inspector Has Harsh Words for Bush”
[4] BBC News 8 februari 2004: “Blix doubts on Iraq intelligence”
[5] RT: “‘Iran cannot be scared out of having nukes’ - Ex-IAEA chief”
[6] Russisch Engelstalig satelliet-TV-kanaal, zie Wikipedia: “RT (TV network)”
[7] Wikipedia: “Sophie Shevardnadze”
[8] zie Baher Kamal: “Middle East Nuclear Free Bid Moves to Finland – Yet Another Lost Chance?”
[9] Geopolitiek in perspectief: “De hypocrisie van het enige land dat ooit kernwapens heeft gebruikt”