Het mondiale machtsspel

Wij leven ontegenzeggelijk in een interessante tijd. Hoe je het ook wendt of keert, de VS zullen hun economische en monetaire voortrekkersrol moeten afstaan aan een nieuwe wereldmacht. Dat proces is in volle gang. China manifesteert zich nadrukkelijk als opkomende economische wereldmacht. India, Rusland, Japan en Brazilië volgen met rasse schreden.

Geopolitiek omvat nog een derde component: militaire macht. En ook daar is er van alles aan het verschuiven. Rusland is zich in alle stilte aan het herbewapenen, net als China. En deze twee landen hebben de afgelopen jaren hun banden zonder veel gerucht sterk aangehaald. Een verstandshuwelijk: China heeft de Russische grondstoffen nodig, Rusland de ontwikkelende afzetmarkt.

Willen we de beperkte grondstoffen op vreedzame wijze blijven benutten, dan zal de consumptie in het rijke Westen minder moeten groeien, anders moeten groeien, in sommige sectoren misschien wel omlaag moeten. Ons economisch model zal herbekeken moeten worden. Net als de groei van de wereldbevolking. Wij zullen moeten investeren in een betere benutting van de schaarse middelen. In efficiency. In betere infrastructuur, in technologische ontwikkeling.

De gemakzuchtige Amerikaanse consument zal zijn benzine slurpende SUV’s moeten inruilen voor zuinige wagentjes. Alleen het marktmechanisme kan dit bewerkstelligen. Amerika doet er goed aan forse accijnzen in te voeren op benzine en de opbrengst te investeren in openbaar vervoer. Net als in Europa zullen energie-efficiënte hogesnelheidstreinen de verbindingen tussen de grote steden moeten ontsluiten. En het goederentransport zal zoveel mogelijk van de weg af moeten.

Het rijke Westen zal het met aanzienlijk geringere economische groeicijfers moeten doen. Onze gehele geopolitieke constellatie zal drastisch moeten worden hervormd, met al haar internationale organen zoals VN, Wereldbank, IMF,… Als wij naar de geschiedenis kijken kunnen wij niet unaniem trots zijn.

Europa heeft Amerika gebaard. En Amerika heeft niet steeds een fraaie rol gespeeld op het wereldtoneel. Het boek A People’s History of the United States van Howard Zinn geeft daar een goed inzicht in, net als Confessions of an Economic Hit Man van John Perkins. Zijn wij in het rijke Westen niet in staat fundamenteel het roer om te gooien, dan zijn gewapende conflicten niet te vermijden. Werk aan de winkel voor onze politieke leiders, bedrijfsleiders en media. Een last but not least, er zal in “het middenveld” dringend een debat moeten worden gevoerd over deze problematiek, want alleen door breed gedragen stappen terug kunnen wij de weg naar omhoog terugvinden.