Bij
de overgang van 2018 naar 2019 past een overzicht van de
belangrijkste geopolitieke trends in de wereld. In een reeks van vijf
artikelen die we in kort tijdsbestek onder deze headline publiceren
geven we per issue een beknopt overzicht van de belangrijkste
ontwikkelingen, inclusief hoe we die dit jaar zien ontwikkelen.
Vandaag het tweede deel:
Deel
2 - Hoe de verdwaasde Uncle Sam naar de onvermijdelijke uitgang
strompelt
Washington
in verwarring
De
regering-Trump kenmerkte zich door aanhoudende interne problemen die
voortvloeien
uit de strijd tussen Amerikaanse bestuurselites.
Het
voortdurend
komen en gaan van verantwoordelijken in de regering wijst op
vergevorderde sleet op het Amerikaans staatsbestel. Elites leveren
geen slag als
alles op rolletjes loopt, zij
doen dat als de regeringsmachine dreigt vast te lopen. Als een team
de controle over een situatie dreigt te verliezen is het ieder voor
zich, en God voor ons allen.
Amerika
is vrijwel
onophoudelijk in oorlog: sinds zijn stichting in 1776 maar liefst
214 van zijn 235 kalenderjaren. Het Amerikaanse leger blijkt er
steeds in te slagen grote hoeveelheden mensen te doden, veelal
burgers, maar te falen als het gaat om een politieke agenda door te
drukken. Washington doet
niet
aan zelfreflectie, analyseert
zijn
daden
niet, leert
niet van zijn
fouten. De
Checks
and Balances falen
nu
de
Senaat en het Huis van Afgevaardigden de regering onvoldoende
controleren. Enkel dankzij zijn gigantische kernwapenarsenaal kan de
VS nog de schijn van grootmacht hoog houden.
De
Amerikaanse handelsoorlog
De
Amerikaanse handelsoorlog met bondgenoten is overwegend
symbolisch en vooral bedoeld voor binnenlandse consumptie. Maar het
handelsconflict met China is echt en wordt hard gespeeld. De VS ziet
in China een gevaarlijke rivaal. China kan Amerikaanse technologie
niet enkel commercieel maar ook militair inzetten. Denk aan
artificiële intelligentie, 5G draadloos internet en cyberveiligheid,
zaken die een nieuwe industriële revolutie teweegbrengen, voor
economische groei in de komende decennia zorgen en bepalen welke
mogendheid de wereld gaat domineren.
China
moet dus geen Amerikaanse technologie
in handen krijgen.
Chinese
smartphones en computers vormen
een bedreiging voor de Amerikaanse veiligheid omdat de VS daar niet
op kan spioneren. Om
elk land te kunnen dikteren hoe het zich moet gedragen
moet de VS
spyware in
IT-materiaal kunnen installeren. Denk
aan het afluisteren van bondskanselier Angela
Merkel om te kunnen controleren of de
Duitsers wel deden wat de VS hen had bevolen.
Volgens
de
Amerikaanse
econoom Michael Hudson gaat
het niet
meer om een handelsoorlog,
maar
om een
nieuwe Koude Oorlog. De
Amerikaanse
eisen hebben meer
te maken met
monopoly
rents,
vergoedingen
die men op grond van octrooien
of auteursrechten kan
opeisen,
dan
met eigendomsrechten.
Volgens
de
klassieke econoom
Adam
Smith
komt
de
eis tot
monopoly
rents
neer
op afpersing. Technologie moet universeel
beschikbaar
zijn. Wie
op basis van die technologie onafhankelijk
een
product op de markt zet
tegen
de laagste kostprijs is de meest efficiënte aanbieder ter wereld en
heeft het met dat product voor het zeggen.
Vreemd
genoeg treffen de heffingen hoofdzakelijk Amerikaanse
firma’s
zoals Apple die hun
producten in China
maken
en vervolgens
exporteren naar de Amerikaanse moederfirma. Het gevolg van
een Amerikaanse heffing van 25% is dat
de moederfirma’s hun
Chinese vestigingen 25% duurder uit zijn. De
VS schiet dus voor
een stuk in
eigen voet. De
lopende onderhandelingen zullen wel tot overeenstemming
leiden.
Partijen
kunnen zich economisch een aanslepende handelsoorlog waarin ook de
rest van de wereld in de klappen deelt niet veroorloven.
De
status van de VS als supermogendheid
In
de 20e eeuw kon de VS uitgroeien tot supermogendheid. Het
land ligt veilig tussen de oceanen, ver van het strijdgewoel in de
Eerste en Tweede Wereldoorlog. Terwijl de infrastructuur en economie
van zijn belangrijkste tegenstrevers werd vernietigd bleef de VS
intact zodat het land zijn gigantische industriële apparaat kon
inzetten om de wereldmarkt te bevoorraden met goederen die enkel de
VS produceerde. Ondanks die voorsprong vond de VS het nodig het ene
na het andere weerloze land aan te pakken en te onderwerpen aan de
eisen van Uncle Sam.
Met
de globalisering verdween ook het grootste deel van het Amerikaanse
industriële apparaat. Maar
dankzij de Neocons bleef de VS verwikkeld in conflicten met de meeste
landen die er maar toe doen. De bizarre kamikaze-onderwerping
van de VS aan Israel heeft er nu toe geleid dat de VS zijn invloed in
het olierijke Midden-Oosten aan
het verliezen is. Door
te pogen Rusland en China onder
het juk te krijgen zijn
de Neocons erin geslaagd opkomende
wereldmachten in elkaars armen te drijven. Zo isoleerde de VS zich
ook
van het
Chinese
Belt
and Road Initiative
gericht op
Euraziatische landen.
De
vooruitzichten voor de VS zijn niet rooskleurig. Tenzij het land het
roer omgooit en afstapt van de heilloze russofobie is een militaire
confrontatie onvermijdelijk. De NAVO heeft Rusland maximaal
teruggedrongen. Reken erop dat Rusland stevig terugslaat als het
tegen alle afspraken in in
Syrië wordt aangevallen. Bij
één bijna-incident
waren gevechtsklare Russiche MiG-31K’s,
uitgerust met Kinzhal raketten,
al
opgestegen. Hoe
meer van dit soort bijna-incidenten niet
escaleren, hoe meer de Neocons zullen proberen een zwaarder incident
uit te lokken. Het credo blijft: ‘Assad
must go’.
Vandaag
is Israel de laatste openlijk racistische staat ter wereld. De
Israelische leiders zijn boosaardig, immoreel
en
gestoord,
daar
zijn de meeste waarnemers het wel over eens. Maar de Israeli’s zijn
ook buitengewoon
roekeloos. Zij kunnen zich dat veroorloven
omdat zij elke Amerikaanse politicus in hun zak hebben. Wat
zij ook uithalen, de VS zal ze altijd hun wandaden toedekken, denk
aan de Israelische aanval op de USS
Liberty. In
zo’n omgekeerde wereld is
de VS niet echt een supermogendheid, zelfs niet soeverein. Van
buitenlandse inmenging gesproken.
In
Latijns Amerika is de VS er steeds in geslaagd niet-volgzame
politieke leiders omver te werpen, maar niet om van deze landen
duurzaam welvarende staten te maken. Verbazend
genoeg is het
de
VS niet gelukt
om Venezuela
aan zich te onderwerpen. De
regering-Maduro, die had af te rekenen met forse
ondermijnende
activiteiten van de VS en
ook eigen fouten, doet zijn uiterste best om van koers te veranderen
en Venezuela soeverein en onafhankelijk van Amerika te houden.
Amerika mag dan
veel
Latijns Amerikaanse leiders aan zich gebonden hebben, de grote
meerderheid van de bevolking moet niets hebben van de Yankees.
In
Azië biedt China elke Amerikaanse “kolonie” een alternatieve
toekomst, een optie die steeds interessanter wordt nu het Chinese
succesvolle Wirtschaftswunder
exponentieel aan
macht wint. Blijkbaar
verliest de gebruikelijke mix van arrogantie, overmoed en onkunde die
de Angelsaksische
landen toelieten
Azië te overheersen aan
macht, en
is
Azië toe aan alternatieven. De VS heeft tegen de groeiende Chinese
invloed in Azië niets fundamenteels in te brengen, tenzij
militair,
maar
dan met gigantische risico’s.
Per
saldo slaagt de VS er niet meer in duurzaam zijn wil op te leggen aan
landen die
traditioneel te boek stonden als bondgenoten. Nu
Duitsland blijkbaar het NordStream2-project
met Rusland ondanks alle Amerikaanse tegenwerking en
dreigementen
doorzet
zien we voor het eerst niet enkel hoe een EU-leider een Amerikaanse
president laten aanvoelen dat hij kan ophoepelen, maar ook dat de VS
duidelijk
niet meer in staat is partnerlanden interessante projecten voor te
leggen. Make
America Great Again
mag dan een deel van het Amerikaanse electoraat aanspreken, het
heeft de rest van de wereld niets te bieden.
Naar
een nieuwe wereldorde?
In
een recente
voordracht
in Brussel zette
de Amerikaanse buitenlandminister Mike Pompeo uiteen hoe zijn
regering
de nieuwe wereldorde
ziet. In essentie: “Onze
soevereiniteit herbevestigen en
de liberale internationale orde hervormen. Onze
vrienden moeten
ons helpen
en
ook
hun
soevereiniteit laten
gelden.”
Voor
niet-bevriende
landen geldt:
“Landen
moeten getrouw hun verplichtingen jegens hun burgers nakomen en
bekijken of de huidige internationale orde optimaal ten goede komt
aan de bevolking. Is dat niet het geval, dan moeten wij zien hoe we
dat kunnen rechtzetten”.
De
VS zou dus de
plicht
hebben in te grijpen in landen wier buitenlands en binnenlands beleid
hem niet aanstaat. De VS en zijn “vrienden” zijn dus soeverein,
landen die voor de VS buizen zijn niet soeverein. De arrogante
houding waarin de VS de grote geopolitieke baas is en tegelijk de rol
van rechter en strafuitvoerder speelt is niet nieuw. Bush Sr. zei
in zijn State of the Union van 1991 al (vrij vertaald):
Dit is aanleiding om de uitgestippelde nieuwe wereldorde te realiseren, waar bruutheid niet loont en agressie stuit op collectief verzet. Een wereldbeeld waarin de VS een groot aandeel in het leiderschap heeft. Enkel de VS heeft de morele status en de middelen om dit waar te maken. Wij als enige natie ter wereld kunnen deze vredeskrachten mobiliseren.
Geen
woord over de veiligheid van de VS zelf of het welzijn en voorspoed
van zijn
bevolking. Alles draait om Amerikaans leiderschap dat automatisch zou
leiden
tot vrede, veiligheid, vrijheid en de
rechtsstaat. Het jargon klinkt mooi, maar is hol. Denk maar hoe het
er in de NAVO aan toegaat. Er wordt democratisch overlegd, tot de VS
beslist. NAVO-bondgenoten hebben minder te vertellen dan de leden van
het Warschaupact
destijds. Het
verleden leert dat voor deze club het doel de middelen heiligt, denk
aan de honderdduizenden doden in de
Balkan, het Midden-Oosten, Afghanistan, en de druk op Iran, Rusland
en China, alles ondersteund
door ‘denktanks’ en verkondigd
door medeplichtige media.
Het
aantreden van Trump gaf hoop op een doorbraak in het door
de Neocons zo vurig aanbeden Amerikaanse
interventionisme. Hij zou de banden met Rusland aanhalen en de
troepen uit de brandhaarden terugtrekken. Hij had kritiek op de NAVO.
Vergeet
het maar.
De wurggreep
van het establishment, de
‘deep state’ lost niet.
De
“America
Last Express” ratelt onverstoorbaar door, de catastrofe
tegemoet.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten