Van 2018 naar 2019: de belangrijkste geopolitieke trends (3)

Bij de overgang van 2018 naar 2019 past een overzicht van de belangrijkste geopolitieke trends in de wereld. In een reeks van vijf artikelen die we in kort tijdsbestek onder deze headline publiceren geven we per issue een beknopt overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen, inclusief hoe we die dit jaar zien ontwikkelen. Vandaag het derde deel:

Deel 3 – Rusland laat zich niet intimideren

President Putin with world leaders at the Victory Day Commemoration in Moscow, May 9, 2015.

Photo: President's Secretariat

Hoe Rusland internationale problemen aanpakt

Men kan de betrokkenheid van Rusland in Syrië niet duiden als een militaire interventie Amerikaanse stijl. Rusland is in Syrië op uitdrukkelijke uitnodiging van de legitieme regering van soeverein Syrië. In een interview op 31 oktober 2016 op de Russische televisie maakte president Poetin het doel van de tussenkomst duidelijk: “stabiliseren van de legitieme Syrische overheid en de voorwaarden scheppen voor een politiek compromis”. Geen inval dus met overdadig geweld, maar de inzet van een bescheiden troepenmacht waarmee de Russen de druk op het Noordelijk front wisten te verlichten zodat de Syrische troepen een tegenoffensief konden inzetten. De Syrische bevolking bepaalt hoe hun overheid er uit ziet, niet het buitenland.

Vergelijk dat met de Amerikaanse Global War on Terror sinds 2001. Het “geallieerde” geweld van “vreemdelingen in de regio” lokte enkel meer gewapend verzet uit. De machthebbers in Washington kunnen dat maar niet inzien. Blijven de resultaten uit, dan voeren ze hun gewelddadig optreden op, laten conflicten escaleren of “bevriezen”. In een land als Afghanistan is de VS al langer bezig dan destijds de Sovjets. Moet men daaruit niet concluderen dat de Amerikaanse leiders nog incompetenter zijn dan de gerontocraten destijds in de stagnerende Sovjet-Unie?

Maar ook onze dappere Lage Landen zetten stug door. Zo werkt een Belgisch multisensordetachement van het Bataljon Jagers te Paard rond de internationale luchthaven van Mazar-e-Sharif (Noord-Afghanistan). Andere Belgen zitten in Kaboel. En als we VRT-nieuws mogen geloven wil Defensie de Belgische aanwezigheid nog opvoeren. En Nederland verstevigt met 145 militairen de Afghaanse politie en het leger. Allemaal ter ondersteuning van een corrupt en verdeeld regime dat het land maar niet op orde krijgt.

Het Nederlandse weekblad Elsevier wijst op de noodzaak van een politieke oplossing, maar begrijpt niet dat de “twintig- tot veertigduizend” man sterke Taliban weigert te praten terwijl ze onder vuur liggen van 150.000 Amerikaanse en tienduizenden “geallieerde” militairen. Het blad ziet in een achterhaalde uitspraak van Zbigniew Brzezinski het beste pleidooi voor aanwezigheid van “de internationale gemeenschap” in Afghanistan. Meer van hetzelfde dus, terwijl NRC meent dat missies naar welk buitenland dan ook niet meer verantwoord zijn.

Fake News

Grote spelers in de massamedia, maar ook Ngo's en mensenrechtenorganisaties, worden door menig lezer/kijker gezien als instrument van de elite. Kritische geesten halen hun informatie bij alternatieve nieuwswebsites en YouTube. Vandaag kost het niet veel om een blog of YouTubekanaal op te zetten. Zo’n alternatief medium dat open staat voor miljoenen kijkers kan heel effectief zijn om de boodschap van de massamedia door te prikken. Vandaar dat steeds meer van die alternatieve media worden afgeschilderd als fake news of Russische propaganda. De Westerse elite verliest zijn greep op wat het publiek wordt voorgeschoteld. Wat zij niet onder controle kunnen krijgen wordt dus gedemoniseerd.

De “dreiging” van Rusland

In zijn state of the union verklaarde president Poetin dat de militaire afschrikking van de VS voorbijgestreefd is. Die is gebaseerd op een overwicht in luchtstrijdkrachten, langeafstandsraketten, vliegdekschepen, antiraketsystemen en meer dan 800 militaire basissen over de hele wereld. Syrië is de Russische 'ultieme proeftuin' geworden voor hypermoderne luchtafweerinstallaties en systemen voor elektronische oorlogsvoering.

Russische gevechtsvliegtuigen zijn sterke rivalen. Amerikaanse piloten boven Syrië kiezen blijkbaar het hazenpas als ze Russische Su-35S gevechtsvliegtuigen in het vizier krijgen. Met het hypersonische Kinzhal raketsysteem dat immuun is voor afweer kan de hele Amerikaanse vloot uit het water worden geschoten. De nieuwe Russische wapensystemen kunnen geen Amerikaanse aanval voorkomen, maar vertegenwoordigen wel geduchte vergeldingsmogelijkheden. Vandaag kan Rusland elk Amerikaans doelwit waar ook ter wereld uitschakelen.

De Amerikaanse planners zitten met de handen in het haar. De supermogendheid heeft een achterstand van tenminste tien jaar op de bewapening van een land met een tien maal kleiner defensiebudget. De rampzalige torpedobootjager Zumwalt, het peperdure F-35 stealth gevechtsvliegtuig waar ook België voor heeft gekozen, de USS Gerald Ford, het grootste en meest geavanceerde Amerikaanse vliegdekschip ooit, met een prijskaartje van €11 miljard, het zijn allemaal stuitende voorbeelden van de verspilling van belastinggeld in achterhaalde wapensystemen.
...